ابوسعید عبدالرحمان بن عبدالله غافقی۱ - معرفی اجمالیابوسعید، عبدالرحمان بن عبدالله بن بشر بن صارم غافقی عکّی، از قبیله «غافق» ـ یکی از شاخه‌های قبیله «عکِّ» یمن ـ است. او امیر اندلس و یکی از فرماندهان بزرگ و شجاع و مجاهد بود. به افریقیه کوچید، سپس نزد سلیمان بن عبدالملک به دمشق آمد، آن‌گاه به مغرب بازگشت و به موسی بن نصیر و پسرش، عبدالعزیز ـ که در اندلس مقیم بودند ـ پیوست و فرماندهی ساحل شرقی اندلس را به عهده گرفت. در سال ۱۰۵ ق عبدالرحمان از امارت اندلس عزل شد و عنبسة بن سحیم کلبی به‌جای وی نشست. هنگامی که عنبسه در سال ۱۰۷ ق در نبرد با فرنگیان در منطقه گل (فرانسه کنونی) کشته شد، عده‌ای از امرا، فرمان‌روایی بر اندلس را عهده‌دار شدند که حکومت هر کدام از آنان دوامی نداشت. در سال ۱۱۲ ق هشام بن عبدالملک، عبدالرحمان غافقی را به امارت اندلس برگزید. وی آماده فتح سرزمین گل شد و اعراب را از یمن و شام برای یاری فراخواند و گروه‌های مختلف به‌سوی او شتافتند. وی از سلسله کوه‌های «برانس» با سپاهی از عرب‌ها و بربرها عبور کرد و در دو منطقه «اکیتانیا» و «بورگونی» رخنه کرد و بر شهر «بردو» مستولی شد و سپاه «شارل مارتل» را فراری داد و به قصد رخنه در عمق فرانسه پیش رفت. «شارل مارتل» سپاه خود را جمع کرد و سپاه بزرگی از «گلها» و «ژرمن‌ها» فراهم آورد و نبرد خونینی در «بواتیه» در نزدیکی رودخانه «لوار» درگرفت که در آن عبدالرحمان کشته شد و مسلمانان عقب‌نشینی کردند. ۲ - پانویس۳ - منبععبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۳۰۵. |